Docker komut satırı (CLI) nasıl kullanılır?

Docker CLI Nedir?

Docker CLI, Docker uygulamalarını ve konteynerlerini yönetmek için kullanılan bir komut satırı aracıdır. Kullanıcılar, Docker CLI aracılığıyla imajlar oluşturabilir, konteynerleri başlatabilir ve durdurabilir, ağ yapıları oluşturabilir ve genel olarak Docker ekosisteminde yer alan bileşenleri yönetebilir. CLI, kullanıcıların Docker API’sine erişimini kolaylaştırır ve genellikle kullanıcıların Docker ile etkileşimde bulunma yöntemlerinin temelini oluşturur.

Docker CLI Kurulumu

Docker CLI’yi kullanabilmek için öncelikle sistemde Docker’ın kurulu olması gerekir. Docker, farklı işletim sistemleri için dağıtılmaktadır; bu nedenle, ilgili işletim sistemine uygun olan Docker’ın versiyonu indirilip kurulmalıdır. Kurulum tamamlandıktan sonra terminal veya komut istemcisi açılır ve `docker –version` komutu ile kurulumun başarılı olup olmadığı kontrol edilir.

Temel Docker Komutları

Docker CLI, birçok temel komut içerir. Bunların başlıcaları şunlardır:

1. docker pull: Belirtilen bir Docker imajını Docker Hub gibi bir kayıt deposundan indirir.
– Örnek: `docker pull ubuntu`

2. docker images: Yüklenen tüm Docker imajlarının listesini gösterir.
– Örnek: `docker images`

3. docker run: Yeni bir konteyner oluşturur ve belirtilen imajdan çalıştırır.
– Örnek: `docker run -it ubuntu`

4. docker ps: Çalışan konteynerlerin listesini gösterir.
– Örnek: `docker ps`

5. docker stop: Çalışan bir konteyneri durdurur.
– Örnek: `docker stop `

6. docker rm: Durmuş bir konteyneri kaldırır.
– Örnek: `docker rm `

7. docker rmi: Belirtilen bir imajı siler.
– Örnek: `docker rmi `

Docker İmajları ve Konteynerleri

Docker imajları, uygulama kodları, kütüphaneler ve uygulamanın çalışması için gerekli olan bağımlılıkları içeren yapılardır. İmajlar, konteynerlerin oluşturulmasında temel bir rol oynar. Konteynerler ise imajlardan oluşturulan ve bu imajların çalıştırılmasıyla meydana gelen, izole bir ortamda uygulamanın çalışmasını sağlayan örneklerdir.

Kullanıcılar, öncelikle `docker pull` komutunu kullanarak bir imajı indirmeli, ardından `docker run` komutu ile bu imajdan bir konteyner oluşturmalıdır. Örneğin, `docker run -d -p 80:80 nginx` komutu ile arka planda çalışan ve 80 numaralı portu açan bir Nginx konteyneri oluşturulabilir.

Docker Ağları

Docker CLI ile ağlar oluşturmak da mümkündür. `docker network create ` komutu ile yeni bir ağ oluşturulabilir. Oluşturulan ağ, birden fazla konteynerin birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayacak şekilde yapılandırılabilir. Konteynerlerin hangi ağda çalışacağı `docker run` komutuyla belirtilir.

Docker Volumeleri

Docker, verilerin kalıcılığını sağlamak için volumeler kullanır. Volumeler, konteynerlerin yaşam döngüsünden bağımsız olarak veri saklamak amacıyla kullanılır. Volumeler oluşturmak için `docker volume create ` komutu kullanılabilir. Daha sonra bir konteyner oluşturulurken, bu volumelerin konteynerle ilişkilendirilmesi sağlanabilir. Örneğin, `docker run -v :/data ubuntu` komutu ile bir Ubuntu konteynerine `/data` dizinine mount edilir.

Docker Compose

Birden fazla konteynerin aynı anda yönetilmesi gerektiği durumlarda Docker Compose kullanılır. Docker Compose, birden fazla hizmeti tanımlamak ve başlatmak amacıyla YAML formatında bir dosya kullanır. Bu dosya, hangi konteynerlerin çalışacağını, ağ yapılandırmalarını ve volümleri içerir. Kullanıcılar, `docker-compose up` komutunu kullanarak tüm hizmetlerini başlatabilir.

Docker CLI ile Yönetim ve İzleme

Docker CLI aracılığıyla oluşturulan konteynerler üzerinde yönetim ve izleme işlemleri de gerçekleştirilebilir. `docker stats` komutu, tüm çalışan konteynerlerin durumunu ve kaynak kullanımını gösterir. Bu komut, sistem yöneticilerinin konteynerlerin performansını izlemesine olanak tanır.

Hata Ayıklama

Docker CLI, konteynerlerin ve imajların hata ayıklanmasına da olanak sağlar. `docker logs ` komutu ile bir konteynerin log kayıtları incelenebilir. Bu, uygulama hatalarının tespit edilmesinde faydalıdır. Ayrıca, `docker exec -it /bin/bash` komutu ile bir konteynerin içine girilip, doğrudan çalışmakta olan ortamda işlem yapılabilir.

Sonuç

Docker CLI, geliştiricilerin ve sistem yöneticilerinin konteyner tabanlı uygulamaları etkili bir şekilde yönetmelerine olanak tanır. Kullanımı oldukça yaygın olan bu araç, kullanıcıların uygulama geliştirirken ve dağıtırken karşılaşabilecekleri zorlukları minimize etmek için tasarlanmıştır. Temel komutların yanı sıra ileri düzey özelliklerle kullanıcı deneyimini geliştiren Docker CLI, modern yazılım geliştirme süreçlerinde önemli bir yer tutar.