Swap Alanı Nedir?
Swap alanı, fiziksel bellek (RAM) dolduğunda, işletim sistemi tarafından kullanılan bir disk alanıdır. Bu alan, sistemin daha fazla belleğe ihtiyaç duyması durumunda, geçici verilerin depolandığı yer olarak hizmet eder. Swap, sistemin performansını artırabilir ancak disk tabanlı olması nedeniyle RAM kadar hızlı değildir. Swap alanı, genellikle bir dosya veya bir bölüm (partition) olarak tanımlanabilir.
Swap Alanının Gerekliliği
Swap alanı, sistemin bellek yönetiminde önemli bir rol oynar. Yüksek bellek kullanımı sırasında RAM’in dolması durumunda, aktı olarak kullanılabilen swap alanı, uygulamaların ve hizmetlerin kesintiye uğramadan çalışmaya devam etmesine olanak tanır. Swap, aynı zamanda sistemin hibernasyon özelliğini desteklemek için de gereklidir. Hibernasyon modu kullanıldığında, RAM’deki veriler swap alanına yazılarak sistem kapatılabilir.
Swap Alanı Türleri
Swap alanı genellikle iki şekilde oluşturulabilir:
1. Swap Partition: Ayrı bir disk bölümü olarak oluşturulan swap alanıdır. Sistem başlangıcında otomatik olarak mount edilir ve işletim sistemi tarafından kullanılır. Genellikle kurulum sırasında belirlenir.
2. Swap File: Dosya olarak oluşturulan swap alanıdır. Dilediğiniz zaman eklenip çıkarılabilir. Özelleştirilmesi ve yönetimi daha kolaydır.
Rocky Linux 9’da Swap Alanı Oluşturma
Rocky Linux 9’da swap alanı oluşturmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
Swap Partition Oluşturma
1. Terminal açılır ve bölüm oluşturmak için `fdisk` veya `parted` gibi bir araç kullanılır.
“`bash
sudo fdisk /dev/sda
“`
2. Yeni bir bölüm oluşturmak için uygun seçenekler takip edilir. Oluşturulan bölümün türü “Linux swap” olarak ayarlanmalıdır.
3. Değişiklikleri kaydedin ve çıkın.
4. Yeni oluşturulan swap partition, işletim sisteminin bu bölümü kullanabilmesi için formatlanmalıdır.
“`bash
sudo mkswap /dev/sdaX
“`
Burada “/dev/sdaX” yeni oluşturulan swap bölümü ile değiştirilmelidir.
5. Swap alanını etkinleştirmek için şu komut kullanılır:
“`bash
sudo swapon /dev/sdaX
“`
6. Swap alanının sistem başlangıcında otomatik olarak etkinleştirilmesi için `/etc/fstab` dosyasına bir kayıt eklenmelidir. Bu dosyayı bir metin düzenleyici ile açılır ve aşağıdaki satır eklenmelidir:
“`
/dev/sdaX none swap sw 0 0
“`
Swap File Oluşturma
1. Terminalde istenilen boyutta bir swap dosyası oluşturmak için `dd` komutu kullanılabilir. Örneğin, 2GB’lık bir swap dosyası oluşturmak için şu komut girilir:
“`bash
sudo dd if=/dev/zero of=/swapfile bs=1G count=2
“`
2. Oluşturulan dosyanın swap olarak kullanılabilmesi için formatlanmalıdır:
“`bash
sudo mkswap /swapfile
“`
3. Swap dosyasını etkinleştirmek için:
“`bash
sudo swapon /swapfile
“`
4. `/etc/fstab` dosyasına aşağıdaki satır eklenmelidir:
“`
/swapfile swap swap defaults 0 0
“`
Swap Alanı Kontrolü
Swap alanının durumunu veya ne kadar swap alanı kullanıldığını kontrol etmek için aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`bash
swapon –show
“`
Bu komut, sistemde aktif olan tüm swap alanlarını ve kullanım durumlarını gösterir. Ayrıca `free -h` komutu ile RAM ve swap kullanımına dair daha detaylı bilgi elde edilebilir.
Swap Alanının Performansa Etkisi
Swap alanının sistemi hibernasyon moduna almak dışında spesifik olarak nasıl performans etkilediği, sistemin donanım yapısına, mevcut RAM miktarına ve yapılan iş yüklerine bağlıdır. Yüksek miktarda RAM’e sahip olan sistemlerde swap kullanımı minimum düzeydedir. Fakat RAM yetersizliği durumunda swap kullanımı artar ve bu da performans düşüşüne yol açabilir. Bu nedenle, sistemde yeterli RAM bulundurulması tavsiye edilir.
Ek Ayarlar ve İyileştirmeler
Swap alanı üzerinde belirli ayarlar yapılabilir. Örneğin, `swappiness` ayarı ile sistemin ne kadar sık swap kullanacağını belirlemek mümkündür. `swappiness` değeri 0 ile 100 arasında bir sayı ile tanımlanır. Aşağıdaki komut ile mevcut değeri kontrol edilebilir:
“`bash
cat /proc/sys/vm/swappiness
“`
Değeri değiştirmek için:
“`bash
sudo sysctl vm.swappiness=10
“`
Kalıcı hale getirmek için `/etc/sysctl.conf` dosyasına eklenmelidir.
Swap alanı yönetimi, sistem adminlerinin dikkate alması gereken önemli bir konudur. Doğru yapılandırma ve izleme ile sistemin genel performansı artırılabilir.
