File Transfer Protocol (FTP), ağ üzerinden dosya transferi sağlamak için kullanılan standart bir protokoldür. FTP, kullanıcıların dosya yüklemesine, indirmesine ve yönetmesine izin verir. Bu protokol, istemci-sunucu mimarisi üzerine kuruludur ve birçok çeşitli komutlar içerir. Bu komutlar, aktarım işlemlerini kolaylaştırmak ve dosya yönetimini sağlamak amacıyla kullanılır. Aşağıda, FTP’de sıklıkla kullanılan komutlara dair detaylar sunulmaktadır.
FTP Temel Komutları
1. USER: FTP bağlantısı kurmak için bir kullanıcı adı ile birlikte kullanılır. Sunucuya erişim sağlamak için gerekli bilgileri sunar.
2. PASS: Kullanıcı adı ile birlikte oturum açmak için gerekli olan şifreyi belirtir. Kullanıcı adı ve şifre birlikte kullanılır.
3. ACCT: Hesap bilgileri için ek bir kullanıcı adı veya şifre sağlayarak kullanılır. Bu genellikle özel sistemlerde gereklidir.
4. CWD: Current Working Directory’nin kısaltmasıdır. İstemcinin geçerli çalışma dizinini değiştirmesine olanak tanır.
5. CDUP: ‘Change to Parent Directory’ komutu, bulunduğu dizinin bir üst dizinine geçiş yapar.
6. QUIT: FTP oturumunu sonlandırmak için kullanılır.
Dosya İndirme ve Yükleme Komutları
1. GET: Sunucudan yerel makineye dosya indirmek için kullanılır. Kullanım şekli: `GET dosya_adı`.
2. PUT: Yerel makineden sunucuya dosya yüklemek için kullanılır. Kullanım şekli: `PUT dosya_adı`.
3. MGET: Birden fazla dosyayı indirmek için kullanılır. Kullanım örneği: `MGET .txt` ile tüm .txt uzantılı dosyalar indirilir.
4. MPUT: Birden fazla dosyayı sunucuya yüklemek için kullanılır. Örneğin: `MPUT .jpg` tüm .jpg uzantılı dosyaları yükler.
Dosya ve Dizin Yönetimi Komutları
1. LIST: Mevcut dizindeki dosya ve dizinlerin listesini almak için kullanılır. Komut: `LIST`.
2. NLST: Mevcut dizindeki dosya ve dizinlerin adlarını almak için kullanılır. Çıktı daha kısadır. Komut: `NLST`.
3. STAT: Belirtilen dosyaların durumu hakkında bilgi sunar. Kullanım şekli: `STAT dosya_adı`.
4. DELE: Sunucudan belirtilen dosyayı silmek için kullanılır. Örnek kullanım: `DELE dosya_adı`.
5. RMD: Belirtilen dizini sunucudan silmek için kullanılır. Kullanım şekli: `RMD dizin_adı`.
6. MKD: Yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır. Örnek: `MKD yeni_dizin`.
Aktarma Modları
1. TYPE: Aktarım modunu değiştirmek için kullanılır. En sık kullanılan modlar binary ve ASCII’dir. Örnek kullanımlar: `TYPE I` (binary) veya `TYPE A` (ASCII).
2. PASV: Pasif modda bağlantı kurmak için kullanılır. Sunucu, istemcinin bağlantısını yönetir.
3. PORT: Aktif modda bağlantı kurmak için kullanılır. İstemci, sunucuya hangi port üzerinden bağlantı kurulacağını belirtir.
Kontrol Komutları
1. PWD: Geçerli çalışma dizinini görüntülemek için kullanılır. Kullanım şekli: `PWD`.
2. SITE: FTP sunucusuna özel komutlar göndermek için kullanılır. Genellikle sunucuya özgü yönetim komutları içerir.
3. HELP: Kullanılabilir komutların bir listesini almak için kullanılır. Belirli bir komut hakkında yardım almak için de kullanılabilir. Komut: `HELP komut_adı`.
Güvenlik ve Oturum Kontrolleri
1. SYST: Sunucunun işletim sistemini belirlemek için kullanılır. Komut: `SYST`.
2. NOOP: Aktif olan bağlantıyı sürdürmek için kullanılır; genellikle zaman aşımını önlemek için kullanılır.
3. AUTH: Bir şifreleme algoritması seçmek için kullanılır, genellikle FTPS (FTP Secure) veya TLS/SSL için.
Özel Komutlar
1. RETR: Sunucudan dosya indirmek için kullanılır, genellikle GET ile aynı işlevselliğe sahiptir.
2. STOR: Sunucuya dosya yüklemek için kullanılır, PUT komutuyla aynı işlevselliği taşır.
3. CWD: Kullanıcının bulunduğu dizini değiştirmek için kullanılır, sunucudaki dizin yapısını keşfetmeyi mümkün kılar.
FTP, dosya transferi için yaygın olarak kullanılan bir protokol olmasının yanı sıra, kolay kullanımı ve geniş komut seti ile dosya yönetimi işlemlerini de basit hale getirir. Yukarıda bahsedilen komutlar, temel FTP işlemlerini gerçekleştirmek için gereken en sık kullanılan komutları kapsamaktadır. Yine de, belirli durumlar ve sunucu yapılandırmalarına göre farklı komutlar ve ek parametreler kullanılabilir. FTP, modern ağ ortamlarında veri iletimi için kritik bir rol oynamaktadır.
