Giriş
Silinen dosyaların geri getirilmesi, veri kaybı durumunda önemli bir süreçtir. Linux tabanlı işletim sistemlerinde, özellikle Linux Mint üzerinde, bu süreç için kullanılabilecek etkili araçlar mevcuttur. TestDisk ve PhotoRec, bu alanda en yaygın olarak kullanılan ve güçlü yazılımlardır. TestDisk, kaybolmuş disk bölümlerini kurtarmak için tasarlanmış bir yazılımken, PhotoRec, silinmiş dosyaları geri getirmek için kullanılmaktadır.
TestDisk ve PhotoRec Nedir?
TestDisk, kaybolmuş bir disk bölümünü kurtarabilen ve bozuk dosya sistemlerini canlandıran bir veri kurtarma yazılımıdır. Disklerdeki bölümlerin, dosyaların ve veri tutarlılığının sağlanmasına yardımcı olur. PhotoRec ise, belirli dosya türlerini, özellikle de fotoğrafları ve videoları geri getirme amacı güden bir yazılımdır. Her iki yazılım da yine aynı geliştirici tarafından oluşturulmuştur ve bu nedenle birlikte kullanılmaları sıkça önerilmektedir.
TestDisk ve PhotoRec Kurulumu
Linux Mint üzerinde bu yazılımları kurmak oldukça basittir. Terminal penceresi açılarak şu komut girilir:
“`bash
sudo apt-get install testdisk
“`
Bu komut, hem TestDisk hem de PhotoRec’i sisteme yükleyecektir. Kurulum tamamlandıktan sonra, komut satırından bu yazılımlara erişim sağlanabilir.
TestDisk ile Veri Kurtarma
TestDisk kullanılarak silinen dosyaların geri getirilmesi işlemi, aşağıdaki adımlar izlenerek gerçekleştirilir:
1. TestDisk’in Başlatılması: Terminalde `sudo testdisk` komutu verilerek TestDisk başlatılır. Kullanıcı, yönetici yetkilerine ihtiyaç duyacaktır.
2. Yeni Bir Analiz Başlama: Ana menüde “Create” seçeneği ile yeni bir log dosyası oluşturulması istenir. Bu adım, kurtarma işleminin kaydedilmesi açısından önemlidir.
3. Disk Seçimi: Kurtarılacak dosyaların bulunduğu disk seçilir. Disk modelinin ve boyutunun listelendiği menüden ilgili disk seçilir. “Proceed” seçeneğine tıklanarak devam edilir.
4. Bölüm Tipinin Seçilmesi: Disk bölümü tipinin seçilmesi gerekir. Genellikle “Intel” seçeneği uygun olmakla birlikte, farklı bir dosya sistemi için bu bölüm türü değiştirilebilir.
5. Quick Search Yapılması: “Analyse” seçeneği ile disk üzerinde hızlı bir arama başlatılır. Bu işlem, kaybolmuş dosyaların ve bölümlerin tespit edilmesine yardımcı olur.
6. Kaybolan Bölümlerin Tespiti: Arama sonuçları arasında kaybolmuş bölümler kullanıcıya sunulacaktır. Kullanıcı, geri getirmek istediği bölümü seçebilir.
7. Dosyaların Kurtarılması: Kurtarılacak bölüm seçildiğinde, “Write” komutuna basarak bölümler üzerinde yazma işlemi gerçekleştirilir. Bu aşamada dikkatli olunmalıdır, çünkü yanlış bir işlem veri kaybına yol açabilir.
PhotoRec ile Dosya Kurtarma
PhotoRec ile dosya kurtarma süreci de benzer adımlara sahiptir:
1. PhotoRec’in Başlatılması: Terminal üzerinden `sudo photorec` komutu girilir.
2. Disk Seçimi: Kullanıcıdan kurtarılacak diskin seçilmesi istenir. İlgili disk seçildikten sonra devam edilir.
3. Bölüm Seçimi: Kurtarmak istenen bölüm seçilir. Tüm dosyaların geri getirilmesi için “Whole Disk” seçeneği de tercih edilebilir.
4. Dosya Sistemi Türünün Belirlenmesi: Varsayılan olarak, PhotoRec, döküman ve multimedya dosyası kurtarmak için FAT/NTFS/ExFAT gibi sistemleri desteklemektedir. İlgili dosya sisteminin belirlenmesi sonrasında devam edilir.
5. Kurtarılan Dosyaların Kaydedileceği Klasör: Kurtarılacak dosyaların kayıt edileceği dizin seçilir. Boş bir dizin tercih edilmesi önerilir.
6. Kurtarma Sürecinin Başlatılması: Tüm ayarlamalar tamamlandığında, kurtarma işlemi başlatılır. PhotoRec, seçilen bölümdeki silinmiş dosyaları tarayarak geri getirme işlemini gerçekleştirecektir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Veri kurtarma işlemi öncesinde dikkatli olunması gereken bazı noktalar bulunmaktadır. İlk olarak, kaybolan verilerin üzerine yazılmadığından emin olunmalıdır. Dosyaların üzerine yeni verilerin yazılmaması, kurtarma işleminin başarı şansını artırır. Ayrıca, veri kurtarma işlemi sırasında diskin herhangi bir yedeğinin alınması da önerilmektedir. Herhangi bir yanlış adım, veri kaybını daha da arttırabilir.
Sonuç
TestDisk ve PhotoRec, Linux Mint üzerinde silinen dosyaları geri getirmek için etkili ve kullanıcı dostu araçlardır. Bu yazılımlar, veri kurtarma sürecini kolaylaştırmakta ve çeşitli dosya türlerini geri almak için geniş bir destek sunmaktadır. Kurtarma işlemi öncesinde alınacak bazı önlemler ile başarı oranı artırılabilir.
