Gerekli Hazırlıklar
Linux Mint, kullanıcı dostu arayüzü ve güçlü özellikleri ile birçok kullanıcı tarafından tercih edilen bir dağıtımdır. Sunucu kurulumu için gerekli donanım ve yazılım bileşenlerinin belirlenmesi kritiktir. Minimum sistem gereksinimleri genellikle 1 GB RAM, 20 GB boş disk alanı ve 1 GHz işlemci olarak belirlenmiştir. Ancak daha yüksek performans elde etmek için bu değerlerin artırılması önerilir.
Sunucu kurulumu için gereksinim duyulan yazılımlar arasında sunucu işletim sistemi, Apache veya Nginx gibi web sunucuları, veritabanı yönetim sistemleri (MySQL, PostgreSQL) ve PHP gibi programlama dilleri bulunmaktadır. Sunucu kurulumu gerçekleştirilmeden önce gerekli yazılımların en güncel sürümlerinin indirilmesi ve hazırlanması büyük önem taşır. Ayrıca, sistem güncellemelerinin yapılması ve güvenlik ayarlarının kontrol edilmesi gereklidir.
Linux Mint Kurulumu
İlk adım olarak, Linux Mint işletim sisteminin indirilmesi ve bir USB bellek veya DVD aracılığıyla yüklenmesi gerekmektedir. Linux Mint’in resmi web sitesi üzerinden işletim sisteminin en son sürümü indirilebilir. İndirme tamamlandıktan sonra, bir önyükleme medyası oluşturmak için Rufus veya balenaEtcher gibi bir yazılım kullanılabilir. Önyükleme medyasının oluşturulmasının ardından, sistem BIOS ayarlarına girilerek önyükleme sırası değiştirilmelidir.
Linux Mint kurulum sihirbazı başlatıldığında, “Install Linux Mint” seçeneği seçilmelidir. Kurulum sırasında kullanıcının dil, klavye düzeni ve ağ ayarlarını belirlemesi gerekecektir. Disk bölümleme aşamasında “Erase disk and install Linux Mint” seçeneği, diskin tamamen silinip işletim sisteminin kurulumunu gerçekleştirmek için tercih edilen bir seçenek olarak öne çıkar. Kurulum tamamlandığında, sistem yeniden başlatılarak Linux Mint’a giriş yapılmalıdır.
Sunucu Yazılımlarının Kurulumu
Linux Mint kurulduktan sonra, terminal açılarak gerekli sunucu yazılımlarının kurulumu gerçekleştirilebilir. Terminal üzerinden güncellemelerin yapılması için aşağıdaki komutlar kullanılmalıdır:
“`
sudo apt update
sudo apt upgrade
“`
Web sunucusu olarak genellikle Apache veya Nginx tercih edilmektedir. Örneğin, Apache kurulumu için terminalde şu komutlar kullanılır:
“`
sudo apt install apache2
“`
Nginx için ise aşağıdaki komut kullanılmalıdır:
“`
sudo apt install nginx
“`
Kurulum tamamlandıktan sonra, web sunucusunun çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için tarayıcı açılarak localhost veya sunucunun IP adresine gidilebilir. Apache için varsayılan bir “It Works!” sayfası görüntülenmelidir.
Veritabanı Yönetim Sistemi Kurulumu
Bir web uygulaması genellikle bir veritabanı yönetim sistemine ihtiyaç duyar. En yaygın kullanılan veritabanı yönetim sistemlerinden biri MySQL’dir. MySQL kurulumunu yapmak için terminalde aşağıdaki komut kullanılmalıdır:
“`
sudo apt install mysql-server
“`
Kurulum sonrasında veritabanı güvenlik ayarlarının yapılması için şu komut çalıştırılmalıdır:
“`
sudo mysql_secure_installation
“`
Bu adım, root kullanıcı şifresinin belirlenmesi, gereksiz kullanıcıların silinmesi ve root kullanıcı için uzaktan erişimin kapatılması gibi önemli güvenlik önlemleri içerir.
PHP Kurulumu
Web sunucusunun dinamik içerik sunabilmesi için PHP’nin kurulması gerekmektedir. PHP kurulumu için terminalde aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`
sudo apt install php libapache2-mod-php
“`
Kurulum tamamlandıktan sonra, PHP’nin doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için bir PHP dosyası oluşturulmalıdır. /var/www/html/ dizininde info.php adlı bir dosya oluşturulup aşağıdaki içerik eklenmelidir:
“`php
“`
Tarayıcıda bu dosyaya erişilerek PHP bilgileri görüntülenmelidir.
Firewall ve Güvenlik Ayarları
Sunucu kurulduktan ve gerekli yazılımlar yüklendikten sonra, güvenlik önlemlerinin alınması son derece önemlidir. UFW (Uncomplicated Firewall) kullanılarak bir güvenlik duvarı yapılandırması yapılabilir. Aşağıdaki komutlar ile UFW kurulabilir ve etkinleştirilebilir:
“`
sudo apt install ufw
sudo ufw allow ‘Apache Full’ Apache kullanıyorsanız
sudo ufw allow ‘Nginx Full’ Nginx kullanıyorsanız
sudo ufw enable
“`
Bu aşamada, sunucunun güvenlik açıklarını azaltmak için güncellemelerin düzenli olarak yapılması, güçlü şifrelerin kullanılmaya devam edilmesi ve sadece gerekli portların açık tutulması gerektiği unutulmamalıdır.
Ek Konfigürasyonlar
Kurulum tamamlandıktan sonra, sunucuyu özelleştirmek ve geliştirmek için ek konfigürasyonlar yapılabilir. SSL sertifikası kurulumu, sanal sunucu yapılandırması ve yedekleme stratejileri gibi konular, sunucunun güvenliğini artırmak ve performansını optimize etmek için dikkate alınmalıdır. Let’s Encrypt gibi ücretsiz sertifika sağlayıcıları ile SSL sertifikası almak mümkündür.
Sunucu kurulumu, her ne kadar ilk başta karmaşık gözükse de, doğru adımlar izlenerek sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilir. Linux Mint üzerinde sunucu kurulumu, kullanıcıların farklı uygulamalar geliştirip dağıtım yapmaları için geniş olanaklar sunar.
