Tanım
MySQL’de tetikleyiciler, belirli bir olay gerçekleştiğinde otomatik olarak yürütülen SQL kod parçacıklarıdır. Bu olaylar, bir tablodaki veri ekleme, güncelleme veya silme işlemleri ile ilişkilidir. Tetikleyiciler, veri bütünlüğünü sağlamak, otomatik güncellemeler gerçekleştirmek ve bazı belirli iş mantığı görevlerini yerine getirmek amacıyla kullanılır. MySQL’de tetikleyiciler, belirli bir tablo üzerinde gerçekleşen veri manipülasyon işlemleri (DML) ile ilişkilendirilir.
Tetikleyici Türleri
MySQL’de üç tür tetikleyici bulunmaktadır:
1. BEFORE Trigger: Bir olaydan önce çalıştırılır. Bu, veriler işlenmeden önce bazı doğrulama veya manipülasyon işlemlerinin yapılmasına olanak tanır.
2. AFTER Trigger: Bir olaydan sonra çalıştırılır. Verinin başarıyla eklenmesi, güncellenmesi veya silinmesinden sonra ek işlemlerin yapılmasını sağlar.
3. INSTEAD OF Trigger: Genellikle görünümler (views) için kullanılan bir tetikleyici türüdür. Bir veri değişikliği işlemi yapıldığında, bu işlemin yerine geçecek alternatif bir işlem yürütülmesini sağlar.
Tetikleyici Oluşturma
MySQL’de tetikleyici oluşturmak için `CREATE TRIGGER` ifadesi kullanılır. Bir tetikleyici oluşturulurken aşağıdaki bileşenler dikkate alınmalıdır:
– Tetikleyici Adı: Her tetikleyicinin benzersiz bir adı olmalıdır.
– Olay Türü: Hangi DML olayının tetikleyiciyi çağıracağını belirtir (INSERT, UPDATE, DELETE).
– Zamanlama: Tetikleyicinin ne zaman çalışacağını belirtir (BEFORE veya AFTER).
– Hedef Tablo: Hangi tablo üzerinde tetikleyicinin çalışacağını belirtir.
– Tetkikleyici Gövdesi: Gerçekleştirilecek SQL işlemlerini içerir.
Örnek Tetikleyici Oluşturma
Basit bir örnek olarak, bir “employees” tablosunun bir kayıt eklenmeden önce çalışan adı ve maaşı için bazı kontroller yapılabilir:
“`sql
CREATE TRIGGER check_employee Before INSERT ON employees
FOR EACH ROW
BEGIN
IF NEW.name IS NULL THEN
SIGNAL SQLSTATE ‘45000’ SET MESSAGE_TEXT = ‘Çalışan adı boş olamaz’;
END IF;
IF NEW.salary < 3000 THEN SIGNAL SQLSTATE '45000' SET MESSAGE_TEXT = 'Maaş en az 3000 olmalıdır'; END IF; END; ``` Bu örnekte, "employees" tablosuna yeni bir çalışan eklenmeden önce, çalışan adının boş olup olmadığını kontrol eden ve maaşın belirtilen alt sınırın altında olup olmadığını kontrol eden bir tetikleyici oluşturulmuştur. Eğer kontrollerden biri başarısız olursa, bir hata mesajı oluşturulacaktır. Tetikleyici Gövdesi
Tetikleyici gövdesinde, çeşitli SQL ifadeleri kullanılabilir. Bu ifadeler, veri güncellemeleri, başka tablolara eklemeler veya kullanıcıya bilgi sağlama gibi işlemler gerçekleştirebilir. MySQL tetikleyicileri, birden fazla ifade içerebilir ve karmaşık iş mantığı senaryolarını yönetebilir. Tetikleyici gövdesinde kullanabileceğiniz veri erişim ifadeleri arasında SELECT, INSERT, UPDATE ve DELETE bulunmaktadır.
Tetikleyici Kullanım Senaryoları
MySQL tetikleyicileri, aşağıdaki durumlarda sıkça kullanılır:
– Veri Bütünlüğünü Sağlama: Verilerin doğru ve tutarlı bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla yapılacak otomatik kontroller.
– Otomatik Güncellemeler: Bir tablodaki veriler değiştiğinde diğer tabloların güncellenmesi.
– Log Tutma: Veritabanındaki önemli değişikliklerin kaydını tutmak için log tablosuna veri eklenmesi.
– Karmaşık İş Mantığı: Belirli bir iş sürecinin otomatik hale getirilmesi.
Tetikleyici Yönetimi
MySQL’de bir tetikleyiciyi yönetmek, silmek veya değiştirmek için `DROP TRIGGER` veya `ALTER TRIGGER` ifadeleri kullanılabilir. Tetikleyicilerin performansı, büyük veri setleri veya yoğun işlem yükü altında dikkatli bir şekilde izlenmelidir. Uygun şekilde yapılandırılmadığında, performansı olumsuz etkileyebilir.
“`sql
DROP TRIGGER check_employee;
“`
Sonuç
MySQL tetikleyicileri, veri manipülasyon işlemleri sırasında otomatik SQL kodu yürütmek için etkili bir yöntem sunar. Uygun bir şekilde kullanıldığında, veri bütünlüğünü korumaya yardımcı olurken uygulama mantığını da basitleştirebilir. Tetikleyicilerin anlaşılması ve doğru bir şekilde uygulanması, yönetilen veritabanı sisteminin verimliliğini artıracaktır. Tetikleyicilerin doğru kullanımı için iyi bir planlama ve test süreçleri gereklidir.
