Nginx ve Sıkıştırma Modülleri
Nginx, yüksek performanslı bir web sunucusu ve ters proxy sunucusudur. Sıklıkla içerik sıkıştırma teknikleri kullanılarak daha hızlı veri iletimi sağlanır. Nginx, iki önemli modül aracılığıyla sıkıştırma işlemleri yapmak için kullanım sağlar: `ngx_http_gunzip_module` ve `ngx_http_gzip_static_module`. Bu modüller, web sunucusu performansını artırarak bant genişliği kullanımını optimize eder.
ngx_http_gunzip_module
`ngx_http_gunzip_module`, istemciden gelen GZIP ile sıkıştırılmış verilerin otomatik olarak açılmasını sağlar. Bu modül, genellikle GZIP ile sıkıştırılmış yanıtların istemciye uğramadan önce açılması için kullanılır. Modül, Nginx yapılandırma dosyasında belirli yönergelerin eklenmesi ile aktif edilir.
Kullanım
`ngx_http_gunzip_module` kullanımı için önce `gunzip` direktifinin etkinleştirilmesi gerekir. Bunun için yapılandırma dosyasına (genellikle `nginx.conf`) aşağıdaki satırlar eklenebilir:
“`nginx
http {
…
gunzip on;
…
}
“`
Bu ayarlama ile, Nginx, gelen isteklerde belirtilen `Accept-Encoding` başlığı doğrultusunda sıkıştırılmış verileri otomatik şekilde açar. Sunucu, istemciden sıkıştırılmış içerik aldığında, bu içeriği geri göndermeden önce açar.
Modül ayrıca, açılacak içerik türlerini belirlemek için `gunzip automatically` ve `gunzip_types` yönergeleriyle özelleştirilebilir. Örneğin, yalnızca `application/json` ve `text/html` türlerindeki içerikler için açma işlemi yapılacak şekilde aşağıdaki gibi bir yapılandırma uygulanabilir:
“`nginx
gunzip on;
gunzip_types application/json text/html;
“`
ngx_http_gzip_static_module
`ngx_http_gzip_static_module`, önceden GZIP ile sıkıştırılmış statik dosyaların sunulmasını sağlar. Bu modül, sunucunun mevcut sıkıştırılmış dosyaları doğrudan istemcilere sunmasını mümkün kılar. Böylece, sunucu dinamik olarak sıkıştırma yapmak yerine, önceden sıkıştırılmış dosyaların hızlı bir şekilde iletilmesini sağlar.
Kullanım
`ngx_http_gzip_static_module` kullanımı için öğelerin GZIP formatında dizine eklenmesi ve Nginx yapılandırma dosyasına ilgili direktiflerin eklenmesi gerekir. Genellikle bu, `.gz` uzantılı dosyaların yer aldığı bir dizin oluşturarak gerçekleştirilir.
Yapılandırma dosyasında aşağıdaki ayarların yapılması önerilmektedir:
“`nginx
location / {
gzip_static on; gzip formatında dosyaları sunar
}
“`
Burada `gzip_static on;` ifadesi, Nginx’in sıkıştırılmış dosyaları doğrudan istemcilere sunabilmesini sağlar. İstemci, gzip ile sıkıştırılmış dosyayı talep ettiğinde, sunucu otomatik olarak `.gz` uzantılı dosyayı arar ve eğer mevcutsa, bu dosyayı geri gönderir.
İstemcinin içerik kabul ettiğine bağlı olarak, sunucu doğru biçimde dönüş yapabilmek için uygun `Accept-Encoding` başlığını dikkate alır. Bu nedenle, gzip ile sıkıştırılmış dosyaların etkin bir şekilde kullanılabilmesi için istemcinin bu içeriği görüntüleyebilmesi gerekmektedir.
Performans ve Sıkıştırma
Sıkıştırma işlemleri, web sunucusunun genel performansını artırabilir. `ngx_http_gunzip_module` ve `ngx_http_gzip_static_module`, sunucunun yanıt sürelerini kısaltarak ve bant genişliği kullanımını optimize ederek, özellikle büyük dosyaların yüklenmesi sırasında hız kazandırır. GZIP sıkıştırması, metin ve benzeri dosyalar için yüzde 70-90’a kadar bir sıkıştırma oranı sağlayabilir.
Ancak, sıkıştırma ve açma işlemlerinin CPU üzerinde ek yük oluşturabileceği dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, statik dosyalar için `ngx_http_gzip_static_module` kullanılması önerilirken, dinamik içerikler için `ngx_http_gunzip_module` kullanımı yapılabilir. Uygulama senaryolarına bağlı olarak, modüllerin yapılandırmalarında dikkatli kararlar alınmalıdır.
Diğer Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
GZIP ile sıkıştırmanın etkin bir şekilde çalışabilmesi için, Nginx sunucusunun, istemcilerden gelen `Accept-Encoding: gzip` başlığını doğru bir şekilde algılayabilmesi önemlidir. Ayrıca, sıkıştırılmış içerik sunulmadan önce, içerik türlerinin ve boyutlarının incelenmesi önerilir. Genellikle metin tabanlı içerikler gzip ile sıkıştırılabilirken, resim ve medya dosyalarının sıkıştırılması beklenen performansı sağlamayabilir.
Sıkıştırmanın yanı sıra, modüllerin kullanılabilirliği ve performansı üzerinde gerekli ayarlamalar yapmak için Nginx yapılandırması test edilmelidir. Sıkıştırılmış dosyaların boyutu, sunucunun genel tepki süresi üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Sonuç olarak, `ngx_http_gunzip_module` ve `ngx_http_gzip_static_module` kullanımı, Nginx ile sunucu performansını artırmanın etkili yollarından biridir.
