CPU İzleme Araçları
Rocky Linux 9 üzerinde CPU kullanımını izlemek için çeşitli araçlar bulunmaktadır. Bu araçlar, sistemin performansını izlemeye, kaynakların tüketimini değerlendirmeye ve potansiyel sorunları tanımlamaya yardımcı olur. Bu yazıda, en yaygın kullanılan üç araç olan `top`, `htop` ve `mpstat` üzerinde durulacaktır.
top Aracı
`top`, Linux tabanlı işletim sistemlerinde gerçek zamanlı olarak sistemin genel durumunu gösteren bir komut satırı aracıdır. Kullanıcı, CPU kullanımını, bellek kullanımını, çalışan işlemleri ve daha fazlasını izleyebilir. `top` komutunu kullanmak için terminalde yalnızca `top` yazmak yeterlidir. Çıkan ekranda en üstte CPU kullanım yüzdeleri yer alır.
`top` arayüzü sık güncellenir. Örneğin, CPU kullanım yüzdeleri genellikle dört kategoriye ayrılır: Kullanıcı, Sistem, Bekleyen ve Boş. Kullanıcı, kullanıcı alanında çalışan uygulamaların tükettiği CPU süresini gösterirken, Sistem özellikle çekirdek süreçlerinin tükettiği süreyi ifade eder. Bekleyen kategorisi, işlemcinin o anda çalışmadığı zaman dilimlerini belirtir. Boş ise CPU’nun kullanılmadığı süreyi gösterir. Bu veriler, sistemin genel sağlığını ve performansını değerlendirmek için iyi bir gösterge sağlar.
`top` aracı ile birlikte, belirli bir işlemi veya CPU kullanımını izlemek için farklı filtrelemeler ve sıralama seçenekleri bulunmaktadır. Örneğin, bir süreci öldürmek için seçilen süreç üzerine `k` tuşuna basılarak işlem ID’si (PID) girilir. Bu işlevler, sistem yöneticilerinin kaynakları daha verimli kullanmasına olanak tanır.
htop Aracı
`htop`, `top` aracının daha kullanıcı dostu bir sürümüdür. Çalışma ortamı, kullanıcı dostu bir arayüze sahip olması ve fare desteğiyle daha etkileşimli bir deneyim sunması açısından tercih edilmektedir. `htop` kullanmak için terminale `htop` yazılması yeterlidir.
`htop` arayüzünde CPU çekirdeklerinin kullanım yüzdeleri bir çubuk grafik ile görselleştirilmiştir. Aynı zamanda, her bir işlem için daha fazla bilgi (PID, kullanıcı adı, CPU ve bellek kullanımı gibi) sunulmaktadır. Kullanıcı, süreçleri bu arayüzde kolayca sıralama ve filtreleme yapabilir. Ayrıca, bir işlemi öldürmek ve önceliklerini değiştirmek için kolayca erişim sağlamaktadır.
`htop` kullanırken, belirli işlemler üzerinde işlem yapmak için yön tuşları ve kısayol tuşlarından yararlanmak mümkündür. `F9` tuşu ile bir süreç sonlandırılabilirken, `F6` ile sıralama kriterleri değiştirilebilir. Bu özellikler, sistem yöneticisinin beklenmedik durumlardan hızlıca müdahale etmesine olanak tanır.
mpstat Aracı
`mpstat`, çok çekirdekli sistemlerde her bir CPU çekirdeğinin performansını izlemek için kullanılan bir diğer önemli araçtır. Birden fazla CPU çekirdeği bulunan sistemlerde, bu çekirdeklerin her biri için ayrı performans verileri sağlanır. `mpstat` aracını çalıştırmak için terminalde `mpstat` yazmak yeterlidir. Kullanıcı, işlemci durumunu çeşitli zaman aralıkları ile görüntüleyebilme imkanına sahiptir.
`mpstat` çıktısında, her bir CPU çekirdeğinin kullanım yüzdeleri (Kullanıcı, Sistem, İdyal, İstihdam, Bekleyen) ayrı ayrı listelenir. Bu veriler, sistem yöneticisinin belirli bir işlemci üzerindeki yükü değerlendirmesine, sistemin dengesiz yüklenmelerini tanımasına ve gerektiğinde yük dengelemesi yapmasına yardımcı olur.
Özellikle, `mpstat` komutu belirli bir zaman aralığında çalıştırılabilir. Örneğin, `mpstat 1` komutu, her saniye CPU kullanım metriklerini görüntüleyecektir. Bu özellik, zamansal trendlerin gözlemlenmesinde faydalıdır.
Sonuç
Rocky Linux 9 üzerinde CPU kullanımını izlemek için `top`, `htop` ve `mpstat` araçları oldukça faydalıdır. Bu araçlar, sistemin performansını değerlendirmek, iş yüklerini takip etmek ve kaynakların etkin kullanımını sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. Doğru araçların seçimi ve etkin kullanımı, sistem yöneticilerine sistemlerinin durumunu sürekli kontrol altında tutma imkanı sunar. İyi bir sistem yönetimi, kullanıcı deneyimini artırırken, sistem kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar.
