CPU Yükü Nedir?
CPU yükü, bir bilgisayarın işlemcisi tarafından gerçekleştirilen işlemlerin miktarını ifade eder. İşlemcinin yükü, sistemin performansını doğrudan etkiler ve sistem yöneticileri tarafından izlenmesi gereken önemli bir parametredir. CPU yükü yüksek olduğunda, sistemin yanıt süresi uzayabilir ve genel işlem performansı düşebilir. Bu nedenle, CPU yükünü düzenli olarak kontrol etmek, sistemin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir.
top Komutu
top, gerçek zamanlı bir sistem izleme aracıdır ve sistemdeki işlemci ve bellek kullanımını gösterir. Bu komut, sistemde çalışan süreçlerin anlık durumunu ekran üzerinde görüntüleyerek, hangi işlemlerin en fazla CPU kaynağını kullandığını analiz etmeyi sağlar. top komutunu kullanmak için terminalde aşağıdaki komut girilir:
“`bash
top
“`
Komut çalıştırıldığında, çeşitli bilgiler kullanıcıya sunulur. Bu bilgiler arasında sistem yükü, CPU kullanım yüzdeleri, bellek kullanımı ve çalışan işlemlerin listesi yer alır. Ekranda görüntülenen bilgiler sürekli olarak güncellenir. Kullanıcı, ‘q’ tuşuna basarak top uygulamasından çıkabilir.
top çıktısında birkaç önemli bilgi bulunmaktadır:
– `%Cpu(s)`: İşlemcinin kullanım yüzdesidir. Burada kullanıcı, sistem ve bekleme sürelerini ayrıntılı olarak görebilir.
– `Tasks`: Sistem üzerindeki toplam görev sayısını ve bu görevlerin durumunu gösterir.
– `MiB Mem`: Bellek kullanımına dair bilgiler sunar; toplam, kullanılan ve boş bellek miktarını içerir.
htop Komutu
htop, top komutuna benzer ancak çok daha kullanıcı dostu ve görsel açıdan çekici bir arayüze sahiptir. htop, aynı zamanda işlem yöneticisi işlevi görerek, kullanıcıların süreçleri daha rahat bir şekilde yönetmesine olanak tanır. Htop’u çalıştırmak için öncelikle sistemde htop paketinin yüklü olması gerekir. Yükleme işlemi aşağıdaki komut ile gerçekleştirilir:
“`bash
sudo dnf install htop
“`
Yükleme tamamlandıktan sonra, terminalde şu komut çalıştırılır:
“`bash
htop
“`
htop çalıştırıldığında, kullanıcıya grafiksel bir arayüz sunulur. Bu arayüz, işlemci çekirdeklerinin kullanımını ayrı ayrı gösterir, böylece çok çekirdekli işlemcilerdeki yük dengesizliği daha kolay izlenebilir. Kullanıcılar, işlemleri sıralamak, belirli bir işlemi sonlandırmak veya önceliğini değiştirmek için ok tuşları ve fonksiyon tuşlarını kullanabilir. htop’un bir diğer avantajı, kullanıcı dostu filtreleme ve arama özellikleri ile belirli süreçleri hızlı bir şekilde bulma imkanı sunmasıdır.
uptime Komutu
uptime, sistemin çalışma süresi hakkında bilgi veren basit bir komuttur. Bu komut, sistemin ne kadar süredir çalışmakta olduğunu, son 1, 5 ve 15 dakikadaki ortalama yükü gösterir. Uptime’ı çalıştırmak için terminalde aşağıdaki komut girilir:
“`bash
uptime
“`
Uptime çıktısında bulunan bilgiler arasında:
– `12:45`: Sistem saati,
– `up 12 days, 3 users`: Sistemin ne kadar süredir çalışmakta olduğu ve o anda sisteme bağlı olan kullanıcı sayısı,
– `load average: 0.10, 0.15, 0.20`: Son bir dakika, beş dakika ve on beş dakikadaki ortalama yük değerleridir.
Load average değerleri, sistemin ne kadar yüklü olduğunu belirtir; genellikle bu değerlerin sistemin işlemci sayısına bölünmesi ve sistemin ne kadar yoğun olduğunu anlamak için kullanılması önerilir. Örneğin, bir sistemdeki load average değerleri, işlemci sayısı ile karşılaştırıldığında sürekli olarak yüksekse, sistemde bir darboğaz söz konusu olabilir.
CPU Yükünü Analiz Etme
Yukarıda belirtilen komutlar, Rocky Linux 9 üzerinde CPU yükünü izlemek ve sorunları teşhis etmek için etkili araçlar sağlar. Genellikle sistem yöneticileri, bu araçları bir arada kullanarak sistemdeki performans sorunlarını belirler. top ve htop, anlık işlem yükünü izlemek için kullanılırken, uptime ise genel olarak sistemin ne kadar süredir çalıştığını ve zaman dilimindeki yük ortalamasını gösterir. Sistemde yoğun bir yük algılandığında, hangi süreçlerin sistem kaynaklarını tükettiği detaylı bir şekilde analiz edilerek, gerekli aksiyonlar alınmalıdır.
Sistem yöneticileri, bu komutlar yardımıyla performans izleme ve optimizasyon süreçlerini gerçekleştirerek, daha verimli bir sistem yönetimi sağlamak adına gerekli adımları atabilir. CPU yükü izleme, sistem yönetiminin kritik bir parçasıdır ve performansın artırılması için düzenli hale getirilmesi gereken bir uygulamadır.
