GRUB Nedir?
GRUB (Grand Unified Bootloader), Linux sistemlerinin önyükleme yükleyicisidir. İşletim sistemi yüklenmeden önce hangi işletim sisteminin, çekirdek dosyalarının ve diğer gerekli bileşenlerin yükleneceğini belirler. Kullanıcıların çoklu işletim sistemleri arasında geçiş yapmasını sağlar; bu nedenle, GRUB’ın doğru çalışması büyük önem taşır. GRUB ile ilgili sorunlar, sistemin önyükleme yapmamasına veya önyükleme sırasında hatalarla karşılaşılmasına neden olabilir.
Önyükleme Problemi Belirtileri
Rocky Linux 9 sistemlerinde GRUB ile ilgili sorunlar çeşitli şekillerde belirti gösterebilir. Bu problemler arasında en yaygın olanları şunlardır:
– GRUB menüsünün açılmaması.
– GRUB hatası (örneğin, “GRUB Rescue” veya “error: no such partition”).
– Linux çekirdeğinin yüklenememesi.
– Başka bir işletim sisteminin GRUB menüsünde görünmemesi.
Bu tür durumlarla karşılaşılması durumunda, GRUB’ı onarmak gerekebilir.
GRUB Onarımı İçin Canlı Ortamın Kullanımı
Önyükleme onarımı için genellikle bir canlı ortam (live environment) kullanılır. Rocky Linux’un bir canlı USB veya DVD’si kullanarak sistemi başlatmak gerekmektedir. İşlem adımları şöyle sıralanabilir:
1. Canlı Ortam Hazırlama: Rocky Linux 9’un ISO dosyası indirilmelidir. Daha sonra bu ISO’yu bir USB sürücüsüne yazmak için bir araç (örneğin, Rufus veya dd komut satırı aracı) kullanılmalıdır.
2. Canlı Ortamdan Başlatma: USB veya DVD ile bilgisayar sistemini başlatmak için BIOS ayarlarından önyükleme düzeni değiştirilmelidir. Canlı ortam başladığında, “Try Rocky Linux” seçeneği seçilmelidir.
Terminal Aygıtına Erişim
Canlı ortam yüklendikten sonra, terminal penceresi açılmalıdır. Terminal, komutların girilmesi için kullanılan bir arayüzdür. Aşağıdaki adımlarla GRUB onarıma başlanabilir:
1. Terminali Açma: Sağ üst köşedeki arama alanına “Terminal” yazarak terminal penceresi açılmalıdır.
Hedef Diskin Tanımlanması
Onarım işlemi yapılacak diskin tanımlanması gerekir. Aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`bash
lsblk
“`
Bu komut, bağlı olan tüm diskleri ve bölümleri listeleyecektir. Onarım yapılacak disk ve bölüm belirlenmelidir. Genellikle, Rocky Linux’un kurulu olduğu bölüm `/dev/sdaX` formatında gösterilir.
GRUB’ı Yeniden Yükleme
1. Diskin Bağlanması: Öncelikle, GRUB yüklemesi yapılacak olan diskin bağlanması gerekir. Aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`bash
sudo mount /dev/sdaX /mnt
“`
Burada `X`, sistemin kurulu olduğu bölüm numarasını ifade eder.
2. Chroot Ortamına Geçiş: Kurulu sisteme geçiş yapmak için aşağıdaki komut çalıştırılmalıdır:
“`bash
sudo chroot /mnt
“`
3. GRUB Yeniden Yükleme: Şimdi GRUB’ın yeniden yüklenmesi için aşağıdaki komut verilmelidir:
“`bash
grub2-install /dev/sda
“`
Bu işlem, GRUB’ı belirtilen diske kurar.
GRUB Yapılandırma Dosyasının Güncellenmesi
GRUB kurulumunun ardından, yapılandırma dosyasının güncellenmesi gerekmektedir. Bu işlem şu şekilde yapılır:
“`bash
grub2-mkconfig -o /boot/grub2/grub.cfg
“`
Bu komut, mevcut kurulu işletim sistemlerini tespit eder ve GRUB menüsünün güncellenmesini sağlar.
Çıkış ve Yeniden Başlatma
Tüm işlemler tamamlandıktan sonra chroot ortamından çıkılması gerekir:
“`bash
exit
“`
Ardından, bağlanmış olan dismin unmount edilmesi gerektiği için aşağıdaki komut kullanılmalıdır:
“`bash
sudo umount /mnt
“`
Son olarak, bilgisayar yeniden başlatılmalıdır:
“`bash
sudo reboot
“`
GRUB Onarımını Test Etme
Sistem yeniden başlatıldığında, GRUB menüsünün doğru bir şekilde görüntülenip görüntülenmediği kontrol edilmelidir. Eğer işletim sistemleri arasında geçiş yapılabiliyor ve sistem düzgün bir şekilde başlatılıyorsa, önyükleme onarımı başarıyla gerçekleştirilmiş demektir. Eğer sorun devam ediyorsa, işlem adımları yeniden gözden geçirilmeli ve her aşama dikkatlice kontrol edilmelidir.
Ek Güvenlik Önlemleri
GRUB onarımı yapılmadan önce sistem dosyalarının yedeği alınmalıdır. Ayrıca, bu tür işlemlerden önce kullanıcı parolasının bilinmesi önemlidir. Sistemdirin kararlılığını sağlamak ve veri kaybını önlemek için dikkatli olunması önerilmektedir.
