Giriş
Veri kaybı, çeşitli sebeplerden dolayı meydana gelebilir. Donanım arızaları, kullanıcı hataları veya kötü niyetli yazılımların etkisiyle önemli dosyalar kaybolabilir. Rocky Linux 9 üzerinde veri kurtarma işlemleri, genellikle testdisk ve photorec gibi araçlarla gerçekleştirilir. Testdisk, disk bölümlerini kurtarmak ve kaybolmuş dosya sistemlerini onarmak için kullanılan bir yazılımdır. Photorec ise silinmiş dosyaların kurtarılması için kullanılan bir araçtır. Bu kılavuz, Rocky Linux 9’da bu iki aracın nasıl kullanılacağına dair adım adım bilgiler sunmaktadır.
TestDisk Kurulumu
Testdisk’in en güncel sürümünü kurmak için, terminalde aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`
sudo dnf install testdisk
“`
Bu komut, gerekli paketlerin yüklenmesini sağlar. Yükleme tamamlandığında, testdisk aracı terminal üzerinden başlatılabilir. Aşağıdaki komut ile program başlatılır:
“`
sudo testdisk
“`
Disk Seçimi ve Analiz
Testdisk çalıştırılınca, ilk olarak kurtarılacak diskin seçilmesi gerekebilir. Ekranda bulunan listeden kurtarılacak diski seçmek için yukarı ve aşağı ok tuşları kullanılabilir. Seçim tamamlandıktan sonra “Proceed” seçeneğine basılır.
Disk seçimi yapıldıktan sonra, disk üzerindeki mevcut partisyon yapısını analiz etmek için “Analyse” seçeneği seçilmelidir. Bu işlem, kaybolmuş bölümleri tespit etmek ve geri kazanmak adına önemlidir. Analiz süresi, diskin büyüklüğüne ve durumuna bağlı olarak değişebilir.
Kaybolmuş Partisyonların Kurtarılması
Analiz tamamlandığında, mevcut ve kaybolmuş partisyonlar listelenecek ve kullanıcının kurtarmak istediği partisyonlar belirlenmelidir. Kaybolmuş bir partisyon tespit edildiğinde, bu partisyonun üzerine gelinir ve “P” tuşuna basılarak içeriği görüntülenebilir. İçeriğe ulaşılması durumunda, dosyalar seçilerek kurtarma işlemi başlatılabilir.
Kurtarılacak dosyaların seçimi sonrası, mevcut bir dizine kaydedilmesi amacıyla “C” tuşuna basılarak dosyaların kaydedileceği bir klasör belirlenir. Bu aşamada, dosyaların kaydedileceği yerin sağlam ve güvenilir bir dizin olması önerilir.
Photorec Kurulumu
Silinmiş dosyaları kurtarmada kullanılacak diğer bir araç olan photorec de benzer şekilde kurulabilir. Photorec, testdisk ile birlikte gelmektedir ve ayrı bir kurulum gerektirmemektedir. Eğer testdisk yüklüyse photorec de kullanılabilir. Photorec’i başlatmak için aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`
sudo photorec
“`
Dosya Kurtarma Süreci
Photorec çalıştırıldığında, diskler listelenecek ve kurtarma işlemine başlanmak için bir disk seçilmelidir. Seçim yapıldıktan sonra, dosya sistemi türü belirtilmelidir. Daha sonra, kurtarma yapılacak dosya türleri belirlenir ve hangi partisyona kurtarma yapılacağı seçilir. Photorec, silinmiş dosyaları diskte arar ve bulduğu dosyaları kaydetmek için bir dizin talep eder. Bu aşamada, kurtarılan dosyaların saklanacağı güvenli bir alan belirtilmelidir.
Kurtarma Dosyalarını İnceleme
Veri kurtarma işlemi tamamlandıktan sonra, kurtarılan dosyalar belirtilen dizine kaydedilecektir. Bu dizinde, dosyaların başarılı bir şekilde kurtarılıp kurtarılmadığı kontrol edilmeli ve gerekirse dosyalar açılarak içerikleri incelenmelidir. Kurtarılan dosyaların kalitesi, kaybolma sebebi ve süreye bağlı olarak değişebilir. Eğer dosyalar tam olarak kurtarılamadıysa, veri kurtarma konusunda başka yöntemler veya profesyonel bir hizmetten yardım alınması gerekebilir.
Önlemler ve Uygulamalar
Veri kaybının önlenmesi için düzenli yedeklemeler yapmak, önem taşımaktadır. Yedekleme işlemleri, dosyaların kaybolmadan önce güvenli bir şekilde saklanmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca disklerin ve dosya sisteminin sağlığını kontrol etmek de büyük önem arz eder. Disklerde meydana gelebilecek arızaları erken tespit etmek, veri kaybının önüne geçebilir.
Veri kurtarma yazılımlarının etkinliği, kaybolan verilerin ne kadar zaman önce silindiğine ve diskin mevcut durumuna bağlıdır. Verilerin kurtarma süreci, dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu araçların yanlış kullanımı, kurtarma işlemlerini olumsuz etkileyebilir.
Sonuç
Rocky Linux 9 üzerinde veri kurtarma işlemi, testdisk ve photorec gibi güçlü araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bu araçlar, çeşitli dosya sistemleri ve durumlar için etkili çözümler sunmaktadır. Veri kaybı durumunda, bu yazılımlar sayesinde kaybolan verilerin kurtarılması mümkün olabilmektedir. Ancak, bu tür işlemleri gerçekleştirmeden önce dikkatli düşünülmeli ve gerektiğinde profesyonel destek alınmalıdır.
