FTP Nedir?
FTP (File Transfer Protocol), ağ üzerinden dosya transferi için kullanılan bir protokoldür. Genellikle, dosyaların yüklenmesi veya indirilmesi amacıyla kullanılır. FTP sunucuları, kullanıcıların dosyalara erişim sağlamasına ve bu dosyalar üzerinde işlemler yapmasına olanak tanır. Windows işletim sistemlerinde iki popüler FTP sunucu yazılımı bulunmaktadır: IIS FTP Server ve FileZilla Server.
IIS FTP Sunucusu Kurulumu
IIS (Internet Information Services), Microsoft’un sağladığı web sunucusu platformudur. FTP sunucusu kurmak için öncelikle IIS’yi sistemde aktif hale getirmek gerekir.
1. IIS’nin Yüklenmesi: Windows özelliği olarak sunucu üzerinde IIS’yi aktif hale getirmek için, Denetim Masası’na gidilir. “Programlar” bölümünden “Windows Özelliklerini Aç veya Kapat” seçeneğine tıklanır. Buradan “Internet Information Services” seçeneği işaretlenir ve onaylanır. Kurulum tamamlandığında, IIS Manager (IIS Yönetici) uygulaması açılır.
2. FTP Hizmetinin Eklenmesi: IIS üzerinden FTP hizmeti sağlamak için “IIS Yönetici” üzerinde sağ tıklanarak “Özellikler” menüsünden “Ekle” seçeneği ile “FTP Hizmeti” modülü eklenir. Bu işlem, FTP sunucusu özelliklerini etkin hale getirecektir.
3. FTP Sitesinin Oluşturulması: IIS üzerinde sağ tıklanarak “Yeni” > “FTP Site” seçeneğiyle yeni bir FTP sitesi oluşturulur. Site adı ve dosya yolu (özellikle veri depolama dizini) tanımlanır. Bu, sunucuya yüklenecek dosyaların depolanacağı alandır.
4. Güvenlik ve Erişim Ayarları: FTP sunucusunun erişim ayarları yapılandırılmalıdır. Kullanıcı kimliği ve parola ile giriş yapılması sağlanabilir. Ayrıca, hangi kullanıcıların hangi dosyalara erişebileceği belirlenir. Bu adımda, SSL kullanarak güvenli bir bağlantı sağlamak da mümkündür.
5. Firewall Ayarlarının Yapılması: Windows Güvenlik Duvarı’na gidilerek FTP trafiği için gerekli olan portlar (genellikle 21 numaralı port) açık hale getirilmelidir. Böylece, dışarıdan FTP sunucusuna bağlanılmasına izin verilir.
6. FTP Sunucusunun Test Edilmesi: Kurulum tamamlandıktan sonra, bir FTP istemci (örneğin, FileZilla) ile sunucuya bağlanılması test edilmelidir. Kullanıcı adı ve şifre kullanılarak bağlantı sağlandığında, kurulum başarılıdır.
FileZilla Server Kurulumu
FileZilla, açık kaynak kodlu bir FTP sunucusu yazılımıdır. Kullanımı kolay ve geniş özellik setine sahiptir.
1. Dosyanın İndirilmesi: FileZilla Server resmi web sitesinden indirilmelidir. Uygulama, Windows için uyumlu bir şekilde sunulmaktadır.
2. Kurulum İşlemleri: İndirilen dosya çalıştırılarak kurulum sihirbazı başlatılır. Kullanım şartları kabul edildikten sonra, kurulum adımları takip edilir. Sunucunun çalışacağı port numarası (genellikle 21) belirlenmelidir. Ayrıca, sunucunun kendi arayüzü üzerinden yönetilmesi sağlanabilir.
3. Admin Arayüzüne Erişim: Kurulum sonrasında, sunucu ayarlarını yapmak için admin arayüzüne (FileZilla Server Interface) erişim sağlanır. Kullanıcı hesabı oluşturulabilir ve erişim izinleri tanımlanabilir.
4. Kullanıcı ve Erişim Ayarları: FileZilla üzerinden, kullanıcılar için uygun izinler ayarlanmalıdır. Her kullanıcıya farklı dizin ve dosyalar üzerinde erişim izni tanımlanabilir. “Şifreli Bağlantı” (SSL) kullanımı ayrıca sağlayarak, güvenliği artırmak mümkündür.
5. Firewall Ayarlarının Yapılması: Windows Güvenlik Duvarı’nda FTP portlarının (genellikle 21) açık olduğundan emin olunmalıdır. Firewall ayarları yapılandırılmadığı takdirde, dış bağlantılar sağlanamayabilir.
6. FTP Sunucusunun Test Edilmesi: FileZilla sunucusu kurulumunun ardından, bir FTP istemci kullanılarak bağlantının test edilmesi gerekmektedir. Kullanıcı adı ve parolayla giriş denemesi yapılarak, sunucunun düzgün çalıştığı kontrol edilir.
Ek Özellikler
Her iki sunucu da farklı ek özellikler sunmaktadır. IIS, daha çok kurumsal yapılar için uygun ve entegre çalışabilen bir alt yapı sağlar. FileZilla ise daha esnek bir yapı sunarak, kullanıcı dostu arayüzü ile hızlı kurulum ve yapılandırma imkanı tanır.
Her iki sunucu için de belgelere uygun bir şekilde erişim süreçleri tanımlanabilir, yedekleme sistemleri kurulabilir ve dosya yönetimi için otomasyon sistemleri entegre edilebilir. Bu özelliklerin etkileşimi, kullanıcıların dosya transfer işlemlerini daha etkin bir şekilde gerçekleştirmesini sağlar.
