Özel Taksonomi Nedir?
Özel taksonomiler, WordPress’te içeriklerin kategorize edilmesi ve etiketlenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Varsayılan olarak WordPress, yazılar için kategoriler ve etiketler sunar. Ancak, daha spesifik ve özelleştirilmiş sınıflandırmalar gerektiğinde, özel taksonomiler devreye girer. Bu taksonomiler, içeriklerin daha iyi düzenlenmesini, aranabilirliğini ve yönetimini sağlar.
Taksonomi Oluşturma İçin Temel Adımlar
Özel bir taksonomi oluşturmak için aşağıdaki adımları izle:
1. Taksonomi Fonksiyonunu Yazma: `register_taxonomy` fonksiyonu kullanılarak özel taksonomi tanımlanır. Bu fonksiyon, temanın `functions.php` dosyasında veya bir eklenti dosyasında kullanılabilir.
“`php
function custom_taxonomy() {
$labels = array(
‘name’ => ‘Özel Kategoriler’,
‘singular_name’ => ‘Özel Kategori’,
‘search_items’ => ‘Özel Kategorileri Ara’,
‘all_items’ => ‘Tüm Özel Kategoriler’,
‘parent_item’ => ‘Üst Özel Kategori’,
‘parent_item_colon’ => ‘Üst Özel Kategori:’,
‘edit_item’ => ‘Özel Kategori Düzenle’,
‘update_item’ => ‘Özel Kategori Güncelle’,
‘add_new_item’ => ‘Yeni Özel Kategori Ekle’,
‘new_item_name’ => ‘Yeni Özel Kategori Adı’,
‘menu_name’ => ‘Özel Kategoriler’,
);
$args = array(
‘hierarchical’ => true,
‘labels’ => $labels,
‘show_ui’ => true,
‘show_admin_column’ => true,
‘query_var’ => true,
‘rewrite’ => array( ‘slug’ => ‘custom-category’ ),
);
register_taxonomy( ‘custom_category’, array( ‘post’ ), $args );
}
add_action( ‘init’, ‘custom_taxonomy’ );
“`
2. Taksonomi Ayarları: `register_taxonomy` fonksiyonunun üçüncü parametresi olarak verilen `$args` dizisi, taksonominin nasıl davranacağını belirler:
– Hierarchical: Taksonominin hiyerarşik mi (kategoriler gibi) yoksa hiyerarşik olmayan (etiketler gibi) mi olacağını belirler.
– Labels: Yönetici panelinde kullanılacak etiketleri tanımlar.
– Show UI: Taksonomi için yönetici arayüzünün gösterilip gösterilmeyeceğini belirler.
– Show Admin Column: Post listesinde taksonomi için bir sütun gösterilip gösterilmeyeceğini belirler.
– Query Var: Taksonominin sorgularda kullanılabilir olup olmayacağını belirler.
– Rewrite: Taksonominin URL yapısını belirler.
Taksonomiyi Post Türleriyle İlişkilendirme
Özel taksonomiler, sadece yazılar (post) için değil, özel post türleri (custom post types) için de oluşturulabilir. `register_taxonomy` fonksiyonunun ikinci parametresi, taksonominin hangi post türleriyle ilişkilendirileceğini belirler.
“`php
register_taxonomy( ‘custom_category’, array( ‘post’, ‘book’ ), $args );
“`
Taksonomi Sorguları
Bir taksonomiye ait içerikleri sorgulamak için `tax_query` kullanılır:
“`php
$args = array(
‘post_type’ => ‘post’,
‘tax_query’ => array(
array(
‘taxonomy’ => ‘custom_category’,
‘field’ => ‘slug’,
‘terms’ => ‘my-term’,
),
),
);
$query = new WP_Query( $args );
“`
URL Yapılandırması ve Yeniden Yazma Kuralları
Taksonomi oluşturulurken `rewrite` argümanı ile URL yapısı belirlenir. Bu, SEO ve kullanıcı deneyimi açısından önemlidir. Örneğin:
“`php
‘rewrite’ => array( ‘slug’ => ‘custom-category’ ),
“`
Bu, taksonomi terimlerine ulaşmak için kullanılacak URL’nin `example.com/custom-category/term` şeklinde olacağını belirtir. WordPress, otomatik olarak yeniden yazma kurallarını oluşturur, ancak bazen manuel olarak `flush_rewrite_rules()` fonksiyonunu çağırmak gerekebilir.
Sonuçlar ve Kullanım Alanları
Özel taksonomiler, içeriği daha spesifik ve anlamlı bir şekilde kategorize etmeye yardımcı olur. Örneğin, bir kitap inceleme sitesinde kitapların türlerine, yazarlarına veya yayın tarihlerine göre sınıflandırılması gibi. Bu, kullanıcıların istedikleri içeriği kolayca bulmalarını sağlar, ayrıca içerik yöneticilerine daha düzenli bir yönetim paneli sunar.
Eklentiler ve Temalar ile Taksonomi Kullanımı
Özel taksonomiler, eklentiler ve temalar ile entegre edilebilir. Örneğin, bir SEO eklentisi, özel taksonomileri SEO açısından optimize edebilir veya bir tema, taksonomileri kullanarak daha dinamik ve filtrelenebilir içerik gösterimleri sunabilir.
Özel Taksonomilerin Yönetimi
Yönetici panelinde, özel taksonomiler için yeni bir menü oluşur. Bu menü altından terimler eklenir, düzenlenir veya silinir. Hiyerarşik taksonomilerde, terimler ana ve alt kategoriler olarak düzenlenebilir.
Sonuç
Özel taksonomiler, WordPress’in esnekliğini artıran ve içerik yönetimini kolaylaştıran güçlü bir araçtır. Doğru kullanıldığında, web sitesinin kullanıcı deneyimini ve SEO performansını önemli ölçüde iyileştirebilir.
