Gerekli Yazılımlar
phpMyAdmin, MySQL veya MariaDB veritabanlarıyla çalışabilen bir web tabanlı veritabanı yönetim aracıdır. phpMyAdmin’i kurmak için öncelikle bazı yazılımların sistemde bulunması gerekmektedir. Bu yazılımlar genellikle Apache veya Nginx gibi bir web sunucusu, PHP ve MySQL veya MariaDB’dir. Her bir bileşenin doğru bir şekilde kurulduğundan emin olmak önemlidir.
Apache veya Nginx Kurulumu
Apache web sunucusunu kurmak için, Linux tabanlı bir sistem kullanılıyorsa terminal üzerinden şu komut kullanılabilir:
“`bash
sudo apt update
sudo apt install apache2
“`
Nginx kullanılıyorsa, kurulum şu şekilde yapılabilir:
“`bash
sudo apt update
sudo apt install nginx
“`
Kurulum tamamlandıktan sonra, web sunucusunun çalıştığını kontrol etmek için tarayıcıda `http://localhost` adresine gidilir.
PHP Kurulumu
phpMyAdmin, PHP ile çalıştığı için sistemde PHP’nin kurulu olması gerekmektedir. PHP’nin de gerekli modüllerle birlikte yüklenmesi önemlidir. Bunun için aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`bash
sudo apt install php libapache2-mod-php php-mysql
“`
Eğer Nginx kullanılıyorsa, `php-fpm` kurularak konfigürasyon yapılmalıdır:
“`bash
sudo apt install php-fpm php-mysql
“`
MySQL veya MariaDB Kurulumu
Veritabanı yönetim sistemi olarak MySQL veya MariaDB tercih edilebilir. MariaDB kurmak için aşağıdaki komut kullanılabilir:
“`bash
sudo apt install mariadb-server
“`
MySQL kullanılıyorsa, şu komut kullanılmalıdır:
“`bash
sudo apt install mysql-server
“`
Her iki durumda da veritabanı sunucusunun güvenliğinin sağlanması için gerekli yapılandırmalar yapılmalıdır:
“`bash
sudo mysql_secure_installation
“`
Bu komut ile root şifresi oluşturulacak ve çeşitli güvenlik ayarları yapılacaktır.
phpMyAdmin Kurulumu
phpMyAdmin’i kurmak için, öncelikle resmi phpMyAdmin web sitesinden en son sürüm indirilmelidir. Terminal üzerinden şu komut kullanılarak phpMyAdmin indirilebilir:
“`bash
cd /tmp
wget https://www.phpmyadmin.net/downloads/phpMyAdmin-latest-english.tar.gz
tar -xvzf phpMyAdmin-latest-english.tar.gz
“`
İndirilen phpMyAdmin dizini, genellikle `/var/www/html/` dizinine taşınmalıdır. Aşağıdaki komutla bu işlem gerçekleştirilebilir:
“`bash
sudo mv phpMyAdmin–english /var/www/html/phpmyadmin
“`
Daha sonra, phpMyAdmin dizininde bir konfigürasyon dosyası oluşturmak gerekir. Terminalde şu komut çalıştırılmalıdır:
“`bash
cd /var/www/html/phpmyadmin
cp config.sample.inc.php config.inc.php
“`
Konfigürasyon Ayarları
`config.inc.php` dosyasında bazı ayarlamalar yapılmalıdır. Bu dosya bir metin düzenleyici ile açılır ve `blowfish` anahtarının ayarlanması gerekir:
“`php
$cfg[‘blowfish_secret’] = ‘rastgele_uzun_bir_string’;
“`
Burada, `rastgele_uzun_bir_string` kısmı herhangi bir uzun string ile değiştirilmelidir.
Web Sunucusu Konfigürasyonu
Eğer Apache kullanılıyorsa, aşağıdaki dosya oluşturulmalıdır:
“`bash
sudo nano /etc/apache2/conf-available/phpmyadmin.conf
“`
Dosyaya aşağıdaki içerik eklenmelidir:
“`
Alias /phpmyadmin /var/www/html/phpmyadmin
Options Indexes FollowSymLinks
AllowOverride All
Require all granted
“`
Ardından, Apache yapılandırmasının yeniden yüklenmesi gerekir:
“`bash
sudo a2enconf phpmyadmin
sudo systemctl restart apache2
“`
Nginx kullanılıyorsa, Nginx konfigürasyon dosyasına phpMyAdmin ile ilgili ayarlar eklenmeli ve yeniden başlatılmalıdır.
Veritabanı Kullanıcı Ayarları
phpMyAdmin’e giriş yapmak için bir veritabanı kullanıcısı oluşturulmalıdır. Terminal üzerinde şu komutla MySQL veya MariaDB’ye giriş yapılır:
“`bash
sudo mysql -u root -p
“`
Sonrasında, yeni bir kullanıcı oluşturulur ve gerekli tüm haklar verilir:
“`sql
CREATE USER ‘kullanici’@’localhost’ IDENTIFIED BY ‘sifre’;
GRANT ALL PRIVILEGES ON . TO ‘kullanici’@’localhost’ WITH GRANT OPTION;
FLUSH PRIVILEGES;
“`
Bu işlemde `kullanici` ve `sifre` kendi istenilen değerlerle değiştirilmelidir.
phpMyAdmin Arayüzüne Erişim
Kurulum tamamlandıktan sonra phpMyAdmin arayüzüne erişim sağlanması mümkündür. Tarayıcıda `http://localhost/phpmyadmin` adresine gidilmeli ve oluşturulan veritabanı kullanıcısı ile giriş yapılmalıdır. Giriş yaptıktan sonra veritabanı yönetimi ile ilgili tüm işlemler gerçekleştirilebilir.
Ek Güvenlik Önlemleri
phpMyAdmin, güvenlik açısından bazı ek önlemler gerektirebilir. Örneğin, phpMyAdmin dizinine erişimi kısıtlamak, HTTPS kullanmak veya iki faktörlü kimlik doğrulama uygulamak önerilmektedir. Ayrıca, phpMyAdmin kurulumunun güncel tutulması da önemlidir.
phpMyAdmin test ortamı, yukarıdaki adımlar takip edilerek kolayca kurulabilir. Kurulum sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar ile güvenlik önlemleri, veritabanı yönetimi için sağlıklı bir altyapı sağlar. Yapılandırma ve test süreci tamamlandıktan sonra phpMyAdmin aracılığıyla veritabanları üzerinde işlem yapılabilir.
