Nginx Nedir?
Nginx, yüksek performanslı bir web sunucusu olmasının yanı sıra, ters proxy sunucusu, yük dengeleyici ve HTTP ön bellekleme sistemi olarak da işlev görebilen açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Modern web uygulamalarının ihtiyaçlarını karşılamak üzere hızlı, etkili ve düşük kaynak tüketimi ile tasarlanmıştır. Nginx’in en önemli özelliklerinden biri, yapılandırmasının esnekliği ve özelleştirilebilirliğidir. Kök dizinini tanımlamak, web sunucusu üzerinde barındırılan dosyalara erişim sağlamak için kritik bir adımdır.
Kök Dizi (Root Directory) Nedir?
Kök dizi, bir web sunucusunda yer alan ve istemcilerin talep ettiği dosyaların bulunduğu ana dizindir. Web tarayıcıları, URL’ler aracılığıyla sunucuya yapılan istemlerde, kök dizininde bulunan dosyalara yönlendirilir. Kök dizin, genellikle HTML sayfaları, resimler ve diğer statik içerik türlerini barındırır. Doğru bir şekilde ayarlandığında, kullanıcılara hızlı ve güvenilir bir erişim sunar.
root Direktifi Nedir?
Nginx yapılandırma dosyasında, `root` direktifi, sunucunun kök dizinini belirlemek için kullanılır. Bu direktif, belirli bir konum (location) ya da server bloğu içinde tanımlanabilir. Nginx, kök dizin ile ilgili talep edilen dosyaları bulmak için bu direktifte belirtilen yolu kullanır. Örneğin, `root /var/www/html;` ifadesi, “/var/www/html” dizinini kök dizin olarak belirler.
Kök Dizinin Ayarlanması
Nginx kök dizinini ayarlamak için yapılandırma dosyası üzerinde çeşitli adımlar izlenmesi gerekmektedir. Nginx yapılandırma dosyası, genellikle `/etc/nginx/nginx.conf` dosyasında ya da sanal host yapılandırma dosyalarında yer alır.
1. Yapılandırma Dosyasını Bulma: İlgili yapılandırma dosyasını açmak için bir metin editörü kullanılabilir. Örneğin:
“`
sudo nano /etc/nginx/sites-available/default
“`
Bu dosyada ya da sunucu bloğu içinde, kök dizinini tanımlamak için `root` direktifi kullanılmalıdır.
2. Directifin Kullanılması: `root` direktifi, belirli bir konum ayırımı veya sunucu bloğu içinde tanımlanabilir. Aşağıda örnek bir yapılandırma bulunmaktadır:
“`nginx
server {
listen 80;
server_name example.com;
root /var/www/example.com/html;
index index.html index.htm;
location / {
try_files $uri $uri/ =404;
}
}
“`
Bu örnekte, `root` direktifi ile kök dizin `/var/www/example.com/html` olarak ayarlanmıştır. Sunucu adı `example.com` olarak belirtilmiştir ve varsayılan olarak `index.html` ya da `index.htm` dosyaları görüntülenecektir.
3. Yapılandırmanın Kontrolü: Yaptığınız değişikliklerin ardından, Nginx yapılandırmasının doğru olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. Aşağıdaki komut, yapılandırma dosyasının doğruluğunu test eder:
“`
sudo nginx -t
“`
4. Nginx’i Yeniden Başlatma: Yapılandırma dosyası doğru olduğunda, Nginx hizmetini yeniden başlatmak veya yeniden yüklemek gerekir. Bu, yeni yapılandırmanın etkinleşmesi için gereklidir. Yeniden başlatmak için:
“`
sudo systemctl restart nginx
“`
veya yapılandırmayı yeniden yüklemek için:
“`
sudo systemctl reload nginx
“`
Birden Fazla Kök Dizin Ayarlama
Nginx, birden fazla kök dizini tanımlamanıza olanak sağlar. Bu genellikle, farklı URL yolları için farklı içerik dizinleri barındırmak istendiğinde kullanılır. Aşağıda birden fazla kök dizini ayarlamak için bir örnek gösterilmektedir:
“`nginx
server {
listen 80;
server_name example.com;
root /var/www/example.com/html;
location /images {
root /var/www/example.com/imgs;
}
location / {
try_files $uri $uri/ =404;
}
}
“`
Bu örnekte, ana kök dizin `/var/www/example.com/html` olarak ayarlanmıştır, ancak `/images` yolu talep edildiğinde `/var/www/example.com/imgs` dizinine yönlendirilir.
Güvenlik ve İzinler
Kök dizini ayarları yapılırken, dizinlerin ve dosyaların erişim izinlerinin doğru bir şekilde ayarlanması da önemlidir. Sunucu kullanıcıları (örneğin, `www-data` gibi), kök dizinindeki dosyalara erişebilmelidir. Aksi halde, Nginx doğru dosyalara ulaşamaz ve hatalarla karşılaşılabilir. `chmod` ve `chown` komutları kullanılarak dizin ve dosya izinleri ayarlanmalıdır.
Nginx’te kök dizininin doğru bir şekilde ayarlanması, web sunucusunun performansı ve güvenliği açısından büyük bir öneme sahiptir. Düzgün yapılandırılmış bir kök dizini, sunucu üzerindeki içeriklere erişimi kolaylaştırırken, aynı zamanda istemcilerin web sitesi ile etkileşimini hızlandırır. Nginx yapılandırma dosyaları üzerinde yapılan değişikliklerin doğru şekilde uygulanması ve test edilmesi, sürdürülebilir bir web sunucusu yönetimi için esastır.
