GRUB Hakkında Genel Bilgi
GRUB (GRand Unified Bootloader), birden fazla işletim sistemini yüklemek için kullanılan bir önyükleme yükleyicisidir. Rocky Linux 9’da, GRUB genellikle sistemin başlatılması esnasında anahtar bir rol oynar. Ancak, bazen GRUB yeniden yapılandırılması veya onarılması gereken durumlarla karşılaşılabilir. Bu tür durumlarda, “GRUB rescue mode” kullanılarak önyükleme sorunları giderilebilir.
GRUB Rescue Moduna Geçiş
Eğer sistem önyüklemesi gerçekleştirilemiyorsa, kullanıcı GRUB’un kurtarma moduna geçer. Bu modda, bazı temel komutlar ile sistemin onarılması mümkündür. GRUB hata mesajları alındığında, genellikle yapılması gereken ilk adım bilgisayarı açarken “ESC” tuşuna veya “Shift” tuşuna basarak GRUB ekranına ulaşmaktır. Eğer bu ekran görüntülenmiyorsa, sistem otomatik olarak GRUB kurtarma moduna geçecek.
GRUB Rescue Komutları
GRUB rescue moduna geçildikten sonra, birkaç temel komut kullanılabilir. Aşağıda bu komutların temel işlevleri açıklanmıştır:
– `ls`: Bu komut, mevcut dosya sistemlerini ve bölümleri listelemeye yarar. Örneğin, “(hd0,msdos1)” gibi çıktılar elde edilir.
– `set`: Mevcut ortam değişkenlerini ve ayarlarını gösterir, özellikle `prefix` ve `root` ayarlarının doğruluğunun kontrolü için kullanılır.
– `insmod`: Belirli GRUB modüllerinin yüklenmesini sağlar. Örneğin, “insmod normal” komutu ile standart GRUB menüsü yüklenebilir.
– `set root=(hd0,msdos1)`: Bu komut, önyüklemek için kullanılan kök dosya sistemini ayarlamak için kullanılır.
GRUB Kurtarma Sürecinin Adımları
1. Sorunun Belirlenmesi: İlk olarak, GRUB rescue ekranında mevcut bölümler listelenir. Bu işlem `ls` komutu ile yapılır.
2. Kök Dosya Sistemini Ayarlama: Doğru kök dosya sistemi belirlenmeli. Bilgisayarın doğru bölümü anlamak için `ls` komutu ile belirlenen bölümler üzerinde denemeler yapılır. Örneğin, “set root=(hd0,msdos1)” komutu kullanılabilir.
3. Necesary GRUB Modüllerinin Yüklenmesi: Eğer GRUB menüsü düzgün bir şekilde yüklenmiyorsa, “insmod” komutu ile gerekli modüller yüklenir. Örneğin, “insmod normal” ve “insmod linux” komutları ile kurulumu tamamlanabilir.
4. GRUB Menüseçeneklerinin Yüklenmesi: “normal” modülden sonra, kullanıcı “normal” komutu ile standart GRUB menüsüne geri dönebilir. Eğer GRUB menüsü gelirse, önceden tanımlı işletim sistemleri listelenir.
5. İşletim Sisteminin Yüklenmesi: Düzgün bir GRUB menüsü görüntülendikten sonra, işletim sistemi yüklenebilir. Eğer işletim sistemi otomatik olarak yüklenmezse, uygun işletim sistemi seçilip edit modda (e harfine basarak) bazı değişiklikler yapılarak başlanabilir.
GRUB Yapılandırmasının Kontrol Edilmesi
Eğer yukarıdaki adımlar sonrası önyükleme problemleri devam ediyorsa, GRUB konfigürasyon dosyalarının kontrol edilmesi gerekir. Bu dosyalar genellikle `/etc/grub.d` dizininde bulunur.
– `grub.cfg`: GRUB yapılandırma dosyasıdır. Bu dosya doğrudan değiştirilmemeli fakat `update-grub` veya `grub-mkconfig` komutlarıyla yeniden oluşturularak güncellenebilir.
Kurtarma Ortamı Kullanımı
Eğer GRUB rescue modunda çözümler işe yaramazsa, bir kurtarma ortamı (örneğin, bir Rocky Linux Live CD veya USB) kullanılarak sistem geri yüklenebilir. Kurtarma ortamı ile bilgisayara boot edilir ve terminal ortamına geçiş yapılır.
Diğer Adımlar
1. “chroot” Kullanımı: Kurulum ortamında “chroot” komutu kullanılarak, sistemin kök dizinine erişim sağlanabilir.
2. GRUB Yeniden Yükleme: Kurtarma ortamında “grub-install /dev/sdX” komutu ile GRUB yeniden yüklenebilir (sdX kısmı uygun disk aygıtı ile değiştirilmelidir).
3. Konfigürasyon Dosyalarının Güncellenmesi: Herhangi bir değişiklik yapıldıktan sonra `grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg` komutu ile yapılandırma dosyası güncellenmelidir.
Önleyici Tedbirler
Önyükleme sorunlarını en aza indirmek için bazı önleyici tedbirler almak faydalıdır. Düzenli yedekleme, sistem güncellemeleri ve GRUB yapılandırmalarının düzenli kontrolü önerilmektedir. Bunun yanında, sistemin disk bütünlüğünü kontrol etmek için `fsck` gibi yardımcı programlar kullanılabilir.
Rocky Linux 9 üzerinde GRUB ile ilgili önyükleme sorunları, yukarıda belirtilen adımlar takip edilerek büyük oranda giderilebilir. GRUB rescue modunun kullanılması, bu tür durumlarda etkili bir çözüm sunar.
